21 listopada obchodzimy Światowy Dzień Życzliwości i Pozdrowień – powstał on w 1973 roku w Stanach Zjednoczonych pod nazwą World Hello Day, jako odpowiedź na konflikt pomiędzy Egiptem, a Izraelem.
Życzliwość kojarzy się najczęściej z przyjaznymi gestami, byciem miłym czy serdecznym. Wg Wikipedii życzliwość to przyjazne usposobienie. Cecha kogoś, kto lubi innych ludzi, chce ich dobra i gotów jest działać w tym celu, aby działo im się dobrze. To jedna z cnót moralnych, która wyraża się w postawie, czynach i słowach, wobec drugiego człowieka lub ludzkiej wspólnoty. Człowiek życzliwy łagodzi cierpienia i przyczynia się do szczęścia innych. Budzi podziw nie tyle ze względu na czyn, ile na jego przyjazną postawę.
A dla Ciebie czym jest życzliwość? To cecha charakteru czy postawa jaką można trenować?
Chociaż czasem uważana jest za składnik osobowości tak naprawdę życzliwość to wewnętrzna postawa, którą możemy trenować. Ta postawa może przejawiać się w sferze werbalnej i niewerbalnej, naszych działaniach, ale też w zakresie treningu mentalnego.
Czy wiesz, że życzliwą postawę można trenować?
Rozwijanie obszarów związanych z życzliwością jest częścią kursów uważności również dla nauczycieli. Jest wiele prac wskazujących jak istotna jest ta jakość w życiu nauczyciela. Na przykład Stephen Rowland (2009) mówi o życzliwości jako o wymogu doskonałego nauczania. Oznacza to, że znakomici nauczyciele to życzliwi ludzie, którzy wnoszą tę wartość do swojego nauczania. Po raz kolejny ta perspektywa uwzględnia luźne rozważanie wymogu rozwijania umiejętności zawodowych przez nauczyciela. Rowland uważa, że życzliwość jest istotna tylko dla doskonałych, podczas gdy ja twierdzę, że jest ona podstawowym wymogiem każdego skutecznego profesjonalisty. (całość:
https://www.teachermagazine.com/sea_en/articles/the-case-for-professional-kindness-in-teaching)
Czy łatwo jest być życzliwym wobec siebie?
To wydaje się proste, ale może nie być łatwe. Często dużo łatwiej nam przychodzą akty życzliwości wobec innych, zwłaszcza bliskich nam osób, ale już dużo trudniej obdarowywać siebie życzliwością. Często życzliwość wobec siebie budzi sporo sprzeciwu. Te jakości kojarzą się z miękkością, czasem odpuszczaniem, pobłażliwością…. Jednak badania, które od lat prowadzi Kristin Neff – prekursorka w zakresie współczucia dla siebie – pokazują coś dokładnie odwrotnego – traktowanie siebie tak jak byśmy potraktowali przyjaciela przynosi dużo dobrego w odniesieniu do pewności siebie, odporności psychicznej oraz motywacji. (więcej: https://self-compassion.org).
Mimo wielu korzyści z rozwijania życzliwości wiemy, że mówienie o tym wymaga pewnej ostrożności. Czy to z powodu przekonań, uwarunkowań kulturowych czy wychowania dla wielu osób okazywanie sobie życzliwości jest bardzo trudne. Częstymi rekcjami są komentarze jak niżej:
– „To naprawdę nie dla mnie – to jakieś ckliwe”.
– „Ja mam inne cechy charakteru – nie dam rady zmienić swojej osobowości”.
– „To wydaje się bardzo egocentryczne a nawet egoistyczne”.
– „To wydaje się fajne, ale nie mam czasu na takie rzeczy – naprawdę jestem zajęta/y.”.
Tymczasem efekty życzliwości są tak niezwykłe, że „według licznych psychologów uprzejmość należałoby traktować jako jeden z podstawowych kroków prowadzących do poprawy zdrowia , na równi ze zbilansowana dietą, regularnym wysiłkiem fizycznym oraz rzucaniem palenia” (za: Pięć
głębokich oddechów dr Genevieve von Lob Wyd. Mamania)
Czy chcesz więcej życzliwości w swoim życiu?
Zachęcam Cię do eksperymentu: każdego dnia przez wybrany tydzień postaraj się zebrać 3 krople życzliwości – możesz je zapisywać lub zapamiętywać a po tygodniu sprawdź, czy odczuwasz jakąś różnicę:
1. Pierwsza Kropla to gest życzliwości jaki ktoś wykonał wobec Ciebie. Po prostu z całego dnia wybierz zdarzenie, które określasz jako akt życzliwości – może poczekał na Ciebie kierowca autobusu, może ktoś się uśmiechnął do Ciebie albo przepuścił Cię w drzwiach. To może być coś drobnego. Jak chcesz możesz zapisać jak się wtedy czułaś/eś.
2. Druga Kropla to Twój gest życzliwości wobec kogoś innego. Spróbuj przez 7 dni wybierać inną osobę, wobec której będziesz serdeczna/y. Nie zdradzaj nikomu, że coś zrobiłeś życzliwie. Sprawdź, jak to będzie być samemu z tym doświadczeniem.
3. Trzecia Kropla to akt życzliwości wobec siebie. Sprawdź na koniec dnia czy łatwo znaleźć taką kroplę czy jednak akt życzliwości wobec siebie dobrze jest zaplanować. Znam osoby, które zapisują to sobie w kalendarzu – jak ważne wydarzenie, o którym nie chcą zapomnieć.
Wielu antropologów uważa nawet, że bycie miłym dla innych to cecha rodzaju ludzkiego, która kiedyś pomogła nam zdobyć świat. Osiągnęliśmy ewolucyjny sukces nie dlatego, że byliśmy najsilniejsi czy najbardziej inteligentni spośród hominidów, ale dlatego, że umieliśmy być życzliwi dla innych przedstawicieli naszego gatunku – uważa prof. Dacher Keltner z University of Barkley autor książki „Zrozumieć swoje emocje”. Już Darwin wiedział, że w naszej ewolucji współczucie i współdziałanie odegrało ogromną rolę. (za: Katarzyna Burda „Newsweek” 17-23.10.2022 „Życzliwość na codzień”)
Jeśli masz ochotę na wzmocnienie tych obszarów zapraszamy do Fundacji EduMind. W ramach 8 tygodniowego treningu uważności trenujemy też życzliwość. Zapraszamy Cię na najbliższe treningi uważności w Fundacji organizowane specjalnie dla nauczycieli – na najbliższy w ramach dostępności miejsc(https://www.fundacjaedumind.pl/2022/10/20/trening-uwaznosci-dla-dyrektorow-nauczycieli-i-rodzicow-zycie-w-oparciu-o-uwaznosc/) lub na kolejne w nowym roku. W przypadku zainteresowania większej grupy ze szkoły możemy przeprowadzić treningi uszyte na miarę – napisz do nas po szczegóły.
Zapraszamy też do grupy Uważność dla Nauczycieli na Facebooku, gdzie znajdziesz szereg inspiracji a w sekcji Przewodniki – nagrania ćwiczeń uważności i wskazówki dla nauczycieli: https://www.facebook.com/groups/3960588763956771/learning_content
Weronika Chmielewska
