Jak kształtować w dziecku pełne szacunku i empatii postawy wobec natury wokół nas? Czy można nauczyć je miłości do przyrody? I kiedy zacząć? Im szybciej, tym lepiej. I nie trzeba jechać na koniec świata, ani szukać fikuśnych zajęć dodatkowych.
Można zacząć ot tak, we własnym domu lub w parku nieopodal, na wakacjach na działce lub w lesie. A w deszczowy dzień – zajrzeć do książek, które w atrakcyjny dla dziecka sposób zachęcają do przyglądania się przyrodzie i dbania o nią na co dzień. Każda z przedstawionych książek to inspirująca lektura i świetny punkt wyjścia do rozmowy z dziećmi.
„Gramy w zielone” – pod tym hasłem wydajemy książki, które uwrażliwiają i edukują najmłodszych w zakresie ekologii oraz kształtują pełne szacunku, odpowiedzialne postawy wobec otaczającej nas natury – mówi Dorota Górska, jedna z autorek projektu i dodaje
– W nich natura jest równie ważna, co przygody bohaterów, a czasem ważniejsza. Staramy się wybierać do projektu tytuły z różnych krajów Europy, dzięki temu dzieci mogą zobaczyć, że problemy zanieczyszczenia środowiska i zmian klimatycznych dotyczą wszystkich, że to ludzie muszą zrozumieć i się zmienić.
Wśród wybranych do projektu tytułów czytelnicy znajdą nagrodzone książki z krajów z obszaru wokół Morza Bałtyckiego, nagradzane, świetnie ilustrowane, które pokazują, że problemy takie jak zanieczyszczenie środowiska, zmiany klimatyczne czy nadmierna konsumpcja dotyczą wszystkich, niezależnie od miejsca zamieszkania w Europie. I że ludzie muszą to zrozumieć i zmienić swoje podejście do przyrody. Dedykowane są dzieciom oraz młodszym nastolatkom.
Pomysły na lekcje i warsztaty dla przedszkoli, szkół i bibliotek
Do książek zostały opracowane materiały edukacyjne, między innymi scenariusze zajęć inspirowane książkami oraz gry online, które z powodzeniem mogą być wykorzystane jako dodatkowe interaktywne narzędzie do pracy z dziećmi. Każdy scenariusz zawiera informację o grupie wiekowej, opis zajęć, propozycje ćwiczeń i zadań, materiały graficzne oraz wzór plakatu informacyjnego.
Materiały są udostępnione bezpłatnie na stronie wydawnictwa Widnokrąg
www.wydawnictwo-widnokrag.pl
1. Pantera Adela i ekoferajna (3+)
Tekst: Paweł F. Majka
Ilustracje: Kasia Walentynowicz
Pięknie ilustrowana, pełna zabawnych rymowanek i żartów słownych kartonowa książka, która w przystępny sposób wyjaśnia, co tak naprawdę jest istotą ekologicznego stylu życia i zachęca najmłodszych do praktykowania go na co dzień.
Pantera Adela i jej przyjaciele są sprytni, odważni i… mają bzika na punkcie ochrony środowiska. W książce opowiadają o zwyczajach, dzięki którym każdy może przyczynić się do ochrony naszej planety.
Spotkanie z bohaterami książki to idealny sposób, by pokazać dzieciom, że: ekologia to też proste, codzienne czynności, że każdy może działać na rzecz przyrody, nawet dziecko (zwłaszcza ograniczając konsumpcję) oraz że każdy jest odpowiedzialny za dobrostan planety.
2. Kot o burczącym brzuchu (6+)
Tekst: Magdalena Hai
Przekład: Iwona Kiuru
Ilustracje: Teemu Juhani
Ubrana w baśniową formę opowieść o aktualnych problemach współczesnego świata. Manifest przeciwko nierównościom społecznym i ekonomicznym, konsumpcjonizmowi, nadmiarowej eksploatacji planety, a przy tym zajmująca bajka o odwadze i mądrości, jakie mają w sobie dzieci. Nawet takie maleńkie dziewczynki. Fantastyczna lektura i niezwykle potrzebna.
Była sobie raz kraina, która kiedyś tętniła życiem i lśniła zielenią, a teraz jest sucha i martwa. Mieszka w niej maleńka dziewczynka, która pewnego dnia spotyka na swej drodze gigantycznego kota o wiecznie burczącym brzuchu… Ten kot im więcej jadł, tym bardziej był głodny. Pożarł już zwierzęta i ludzi, lasy i pola, wsie i miasta, a nawet gwiazdy i planety. Wypił całą wodę z rzek i mórz… Czy jedno stworzenie ma prawo zjeść cały świat?
3. Klub przyjaciół planety (7+)
Tekst: Ruth Lillegraven
Przekład: Karolina Drozdowska
Ilustracje: Jens Kristensen
Dynamiczne i trzymające w napięciu historie kryminalne związane z ochroną środowiska i zmianami klimatycznymi z pewnością spodobają się młodym czytelnikom, którzy lubią rozwiązywać zagadki. W fabułę dodatkowo wplecione są interesujące ekofakty. Skąd się bierze ropa naftowa? Dlaczego jest problemem? I ile śmieci rocznie „produkuje” przeciętny człowiek? Tego warto się dowiedzieć!
Vanja, Sivert i Mo mieszkają w małej wiosce w północnej Norwegii. Co też takiego ciekawego może dziać się w jakiejś mieścinie na krańcach Europy? Bardzo wiele! Tajemnicze rzeczy mogą wydarzyć się wszędzie, a małe miejsca bardzo często kryją wielkie tajemnice. Czy młodym członkom Klubu Przyjaciół Planety uda się odkryć, kto zanieczyszcza okolicę i szkodzi wszystkim?
4. Wilkołaczka (10+)
Tekst: Reeli Reinaus
Przekład: Anna Michalczuk-Podlecki
Ilustracje: Marja-Liisa Plats
Utrzymana w klimacie realizmu magicznego, pełna przygód i nieprawdopodobnych zdarzeń historia o przyjaźni, poświęceniu i tych INNYCH, którzy wzbudzają w nas lęk (dopóki nie odważymy się ich poznać). Między wierszami pokazuje, czym są odwaga i szacunek – do samych siebie, do obcych, do przyrody oraz… do przeszłości.
Las niedaleko jednej z estońskich wsi jest tajemniczym miejscem zamieszkanym przez znane z baśni i dawnych legend istoty. Niektóre są przyjazne ludziom, inne – wrogie. Wie o nich tylko dziewczynka o imieniu Liisi, która po babci odziedziczyła wiedzę i… niezwykłe moce. Jest strażniczką lasu. Pilnuje, żeby ludzie nie zakłócali spokoju jego mieszkańcom i żeby byli bezpieczni. Ceną, jaką płaci za swój dar jest wykluczenie…
5. Trylogia Prawdziwe życie (15+)
Tekst: Maiwenn Alix
Przekład: Przemysław Szczur, Paweł Łapiński
Seria Prawdziwe życie to misternie skonstruowana antyutopia, która stawia przed czytelnikami pytania o istotę wolności i przyszłość planety. Mocna historia z silną bohaterką powoli odkrywa przed czytelnikiem kolejne sekrety Systemu i sprawia, że wizja tego co dobre, a co złe ulega totalnemu przeobrażeniu.
Wyobraź sobie świat, w którym każdy może komunikować się z innymi za pomocą myśli. Świat, w którym nocami można śnić „sny na jawie” tak realne, jak prawdziwe życie. Świat bez przemocy, w którym wszystkie związki opierają się na harmonii i trosce. A teraz wyobraź sobie, że by Cię od niego odłączono…
Siedemnastoletnia Lani, mieszka w standardowej osadzie rolniczej w górzystym regionie na północy kraju, który kiedyś nazywano Kanadą. Marzy o tym by zostać konstruktorką snów na jawie i móc tworzyć je dla innych. Niestety. W dniu Przydziału dziewczyna zostanie porwana i brutalnie wyrwana z Systemu. Przymusowe odlączenie wywróci świat Lani do góry nogami, a jej zdolności konstrukcyjne zostaną wykorzystane w zupełnie innym celu. Najpierw jednak będzie musiała nauczyć się walczyć oraz… radzić z emocjami, o których istnieniu nie miała pojęcia, takže z miłością.
Historia napisana przez Maiwenn Alix jest emocjonująca, szybka, mroczna, miejscami wręcz fantastyczna. Jej głównym motywem jest zmiana: zderzenie świata wyobrażonego z rzeczywistością, Systemu z tym, co poza, przekonań z rzeczywistością, prawdy z fałszem, miłości z nienawiścią i dobra ze złem.
W projekcie Gramy w zielone ukazało się dotychczas sześć książek. Cztery w polskim przekładzie: Kot o burczącym brzuchu (6+) fińskiej autorki Magdaleny Hai z ilustracjami Teemu Juhaniego (przekład: Iwona Kiuru), druga część odważnej antyutopii dla młodzieży Prawdziwe życie oraz dwie części norweskiej serii kryminalno-przyrodniczej Klub Przyjaciół Planety (7+) Ruth Lillegraven i Jensa Kristensena (przekład: Karolina Drozdowska). Dwa polskie tytuły zostały przetłumaczone na obce języki: Skok przez Bałtyk (6+) Moniki Milewskiej i Natalii Uryniuk na szwedzki (przekład: Magdalena Fronczak), a Trzy życzenia (6+) Anny Paszkiewicz i Joanny Bartosik ukazały się we francuskiej wersji językowej (przekład: Frédéric Constant).
Ostatnia książka w projekcie Morten, Emily i zaginione światy (13+) znanego już w Polsce duetu Reeli Reinaus i Marja-Liisa Platz ukaże się na początku 2024 roku w tłumaczeniu Anny Michalczuk-Podlecki.
Program „Kreatywna Europa” promuje europejską różnorodność kulturową i dziedzictwo, a także dba o to, by dostęp do kultury, dzieł literackich i audiowizualnych był jak najbardziej szeroki i otwarty dla wszystkich. Wydanie książek jest współfinansowane przez Unię Europejską w ramach programu Kreatywna Europa w zakresie tłumaczeń literackich. Partnerami projektu są: Punkt Forlag i Fundacja La Fontaine. Przygotowanie aplikacji do programu Kreatywna Europa dotyczącej projektu „Gramy w zielone” zostało dofinansowane przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości.
/ach, Wydawnictwo Widnokrąg/
