Dzięki rozwijaniu uważności oswajamy się z myślą, że nie wszystko jest w naszej kontroli, a następnie, że nie wszystko musi być, abyśmy mogli czuć się stabilnie czy wewnętrznie spokojnie. Medytacja pozwala doświadczyć tego, że rzeczy toczą się w swoim tempie i na swój sposób i niekoniecznie próba przyspieszania ich czy zmiany może mieć pozytywne konsekwencje.
W tym kontekście przytoczyć pragnę pewną zabawną historię, która może być pomocnym drogowskazem zawsze wtedy, gdy tracimy horyzont rozumienia zdarzeń:
Ojciec i syn budzą się pewnego ranka i widzą, że uciekł im koń.
Wieść o tym szybko się roznosi, a gdy o zdarzeniu dowiaduje się ich sąsiadka, wykrzykuje:
-
Co za okropny pech!
-
To się okaże – odpowiada farmer
Koń wraca i przyprowadza ze sobą wspaniałego ogiera. Sąsiadka woła:
-
Cudownie!
A gospodarz na to:
-
To się okaże.
Syn farmera dosiada ogiera, lecz ruma zaczyna wierzgać. Jeździec próbuje go poskromić i spada na ziemię. Łamie nogę.
-
To straszne! – krzyczy sąsiadka.
-
To się okaże – odpowiada znów farmer
Wybucha wojna, a młodzi mężczyźni ze wsi sa powoływani do wojska, lecz syn z powodu złamanej nogi zostaje w domu…
(cyt. “Zabawa w uważność” S. Kaiser Greenland)
Ta historia nie ma końca… jak widzisz życie to nieustający proces, który możemy ciągle poddawać ocenie. Tymczasem mindfulness uczy nas, że nie ocenianie jest nową jakością, dzięki której można osiągać lekkość i przyjmować przychodzące koleje losu z akceptacją i otwartością
Umysł Początkującego
Podczas medytacji przyjmujemy pewną szczególną postawę, podczas której rozwijamy umiejętność obserwacji wszystkiego co nam się przydarza, co jest płynącym doświadczeniem, bez oceny i z otwartością na to doświadczenie. Nawet “przyziemny” ból głowy objęty praktyką uważności może zmienić swoje natężenie a nawet całkowicie ustać, kiedy przestajemy interpretować go jako “ból”, a zaczynamy postrzegać jako gamę różnego rodzaju, bardziej i mniej intensywnych doznań, które aktualnie wpływają na nas.
Analogicznie, każda trudna sytuacja, każda trudna emocja – też może być objęta tego rodzaju postrzeganiem, a wtedy okazuje się, że są jej inne nieuświadomione aspekty, które nagle uświadomione zmieniają jej oblicze.
Umysł Początkującego to świeżość postrzegania, to wyjście z “automatycznego pilota” odgórnych założeń, wzorców i oceny na rzecz otwartości, obserwacji innych perspektyw, aż wreszcie uświadamiania sobie co jest prawdą, a co interpretacją, czy wyobrażeniem. Umysł to kłębowisko różnych, czasem sprzecznych myśli, uczuć oraz przekonań. Rozwijając zdolność obserwacji dajemy sobie możliwość do zupełnie nowego, szerszego rozumienia.
Rozwijanie szerszego postrzegania
Zapraszam Cię do serii ćwiczeń ukierunkowanych na pracę z własną uważnością, by później w przedstawionych wariantach móc również eksperymentować wprowadzając te ćwiczenia w formie różnych zabaw z dziećmi czy młodzieżą
Pamiętaj jednak, że najlepszy nauczyciel to ten, który sam przeszedł drogę, którą wskazuje innym.
Zmiana perspektywy
Podczas tego ćwiczenia będziemy przyglądać się trudnej sytuacji z różnych perspektyw.
Ćwiczenie najlepiej wykonać, gdy masz trudną sytuację, której chcesz się przyjrzeć, by ją lepiej zrozumieć. Może to być sytuacja, relacja, zdarzenie.
-
Umiejętności, jakie rozwijamy: umysł początkującego, nieocenna uwaga
Przebieg ćwiczenia:
-
Usiądź wygodnie, możesz też się położyć, jeśli warunki będą temu sprzyjać, ale nie jest to niezbędne. Po prostu zadbaj o swój komfort, tak jak to jest możliwe w danym momencie.
-
Złap kontakt ze sobą, wykonaj kilka oddechów. Zwróć uwagę jak oddech płynie, kiedy jest naturalny. Jeśli masz potrzebę, by złapać z nim głębszy kontakt, możesz go łagodnie wydłużyć i spowolnić. Ale nadal nich to będzie komfortowe i naturalne dla Ciebie.
-
Wybierz i nazwij sytuację, której chcesz się przyjrzeć. Pozwól by doświadczenie tej sytuacji ożyło w Twojej głowie. Uświadom sobie wszystkie płynące myśli, przekonania, oceny – siebie, czy innych lub tej sytuacji, a także emocje. Wszystko to, co tworzy tą “trudność” dla Ciebie.
-
A następnie skup uwagę na oddechu i przyjmij postawę “Umysłu Początkującego”. Wyobraź sobie teraz, że nie wiesz nic o tej sytuacji, nie jesteś uwikłana/y w nią i możesz na nią spojrzeć zupełnie obiektywnie. Gdy tak patrzysz, widzisz tylko fakty, nie całą interpretację
-
Zastanów się:
-
co się pojawia, a co nie, gdy możesz bazować tylko na faktach? co nie jest interpretacją tylko prawdą?
-
co dostrzegasz w tej sytuacji, gdy jej nie oceniasz od razu?
-
co widzisz, gdy patrzysz z ciekawością i otwartością?
-
jaką radę w tym nastawieniu możesz sobie dać?
-
Następnie powróć do oddechu i uświadom sobie różnicę między automatycznym postrzeganiem, a tym z “Umysłu początkującego”
-
Jeśli chcesz, możesz zanotować różnicę.
Udanej praktyki!
W kolejnej części zajmiemy się rozwijaniem skupienia. Zapraszam.
Autorka: Sylwia Rogala-Marciniak / nauczycielka MBSR
Tekst powstał przy współpracy z naszym partnerem:
Sylwia Rogala-Marciniak – certyfikowany nauczyciel mindfulness MBSR/MBCL (certyfikat Maindfulness Based Stress Reduction wydany przez Institute for Mindfulness-Based Approaches/Polski Instytut Mindfulness). Erickson International Coach, Opiekun merytoryczny i Wykładowca kształcenia podyplomowego na Uniwersytecie Łódzkim, Superwizor i Mentor Coach CoachingSteps™ przy Pracowni Rozwoju Kompetencji UŁ. Wykładowca oraz koordynator dydaktyczny na Studium Nauczycielskim dla przyszłych nauczycieli MBSR.Twórca HOLI Body&Mind Center, ośrodka zajmującego się medytacją mindfulness. Certyfikowany trener biznesu szkoły Trenerów i Konsultantów Zarządzania MATRIK – metodologia oparta na międzynarodowych standardach NVQ International Trainers Certification in Training, Learning and Development – MATRIK & Pearson Edexcel International. Współautorka bestsellera „Coaching. Zbiór narzędzi wspierania rozwoju” (Wolters Kluwer Polska – ABC, 2012r. ). Ma za sobą ponad 3 tyś godzin na sali szkoleniowej i 600 h sesji indywidualnych. Treningi redukcji stresu, uważności i medytacji prowadzi od 2008 roku, a od 2015 roku w formie pełnych certyfikowanych kursów MBSR. Dyplomowany nauczyciel jogi w systemie hatha-yogi metodą BKS Iyengara o stopniu Introductory II.
