Liczby są przecież przerażające i przytłaczające, bo aż 91% piętnastolatków uważa, że nie posiada żadnych talentów! Stajemy się liderem wśród państw, które notują najwięcej prób samobójczych ludzi młodych. Warto się zastanowić, jaką przestrzeń tworzymy dla naszych uczniów. Czy jest to przestrzeń do uwalniania wyjątkowych talentów uczniów? Czy raczej przestrzeń marnowania naturalnego potencjału powierzonych nam dzieci?
Czy każdy uczeń ma talenty?
Jaki potencjał mają osoby w mojej klasie? A jakie silne strony ma nauczyciel? To pytania, które warto zadać? Często słyszę od nauczycieli, że mamy przecież podstawę programową. Jest ona pewnym kierunkowskazem. Czy jednak podstawa programowa wyklucza wspieranie uczniów w odkrywaniu i rozwijaniu talentów? Niekoniecznie. Jest za to bardzo dobrym usprawiedliwieniem.
Mam świadomość, że dziś nauczycielki i nauczyciele mają wiele trosk. Ich czas zajmuje zbędna biurokracja, która niewiele ma wspólnego z realną edukacją uczniów. Dokumenty i papierki. Do tego nauczanie zdalne. To z pewnością jest wyzwanie. Warto jednak pamiętać o tym, co naprawdę ważne.
Co jest ważne w edukacji?
Na tak postawione pytanie otrzymuję wiele bardzo różnych odpowiedzi. Często sprzecznych. Bardzo zaskakuje mnie, co na ten temat podaje Wikipedia, z której korzysta przecież każdy: (…) Ogół procesów i oddziaływań, których celem jest zmienianie ludzi, przede wszystkim dzieci i młodzieży (…). Czy rzeczywiście o to chodzi? Pamiętam do dziś rozmowę z pewnym pedagogiem, który zobrazował mi ten cytat w odniesieniu jeszcze do swoich dzieci. Powiedział, że „należy dzieciom złamać kręgosłup, by stały się takimi osobami, jakimi oczekuje od nich system oświaty”. Te słowa mnie poraziły jak piorun. Czy chcę w takim miejscu rozwijać moje dziecko?
Kolory talentów
Celem nas wszystkich powinno być tworzenie przestrzeni inspirującej i wspierającej do współdziałania młodych. Po co? By przygotować dziecko do życia w świecie dorosłych, w warunkach równowagi i spełnienia.
Świat talentów jest bardzo kolorowy. Każdy człowiek posiada wyjątkowe barwy potencjału. Wszystkie one są równie ważne. Czerwony kolor to uczeń, który koncentruje się na efektach, wskaźnikach, rezultatach. To osoba, która lubi innym rozdzielać zadania. Skupia się na zadaniach. Jest widoczna. Często w klasie dla niektórych może być irytująca, bo wszędzie jej pełno i najzwyczajniej “się rządzi”. W zderzeniu z autorytetem nauczyciela może tworzyć napięcia i konflikty.
Żółty kolor talentów lubi ludzi, uwielbia, jak jest miło i przyjemnie, jak się dzieje. Wyraźnie lubi się wyróżniać. To także denerwuje wiele osób w klasie. Niekiedy także nauczycieli. Szczególnie ciepłe kolory talentów bywają trudne, bo to te osoby właśnie odzywają się niepytane, bywają nadaktywne. To te kolory talentów, zdaniem niektórych są niegrzeczne… cokolwiek to oznacza.
Zielony kolor talentów to osoby, dla których priorytetem jest bezpieczeństwo i empatia. Ważni są dla nich ludzie, ale nie chodzi o wielu znajomych (to żółty kolor), a bardziej o mniejszą grupę, w której relacje są głębsze. Równość to równie ważna dla nich sprawa. Wolą wykonać to, co jest do zrobienia, niż samemu wymyślać dla innych pracę (to czerwony).
Niebieski natomiast koncentruje się na tym, by robotę wykonać porządnie i profesjonalnie. Koncentruje się na najmniejszych szczegółach i niekiedy przesadnie dba o efekt końcowy.
Symbolika kolorów to w największym skrócie obraz jednej z ponad trzydziestu metodologii wspierania talentów, którymi się dzielę z innymi. Korzystając z tej metody, potrzebuję zaledwie kilku minut relacji, by zdiagnozować kolor. Metoda ta w prosty sposób pokazuje niezwykłe kolory talentów. Naszą wyjątkowość. Każdy z nas ma trochę inną paletę opisanych barw. Naturalnym jest to, że jednych bardziej lubimy, a innych mniej. Jednak ma olbrzymie znaczenie, czy uczniowie talenty swoje odkryją i rozwiną. Przestrzeń do rozwoju jest kluczowa. Czy jest wspierająca, opierająca się na zaufaniu, miłości i radości? Czy na kontroli, przemocy, strachu, złości i lęku?
Mamy różne doświadczenia. Szczególnie te, które dotknęły nas we wczesnym dzieciństwie wpływają na nas, dorosłych ludzi. Możemy jednak, mimo tych różnych, własnych doświadczeń, zrobić z nich wspaniały i dobry użytek.
Możemy także wybrać zgorzknienie, żal, smutek i zawiść. To, z jaką postawą wyjdziemy tworząc przestrzeń, zależy wyłącznie od nas.
Piotr Koziol
Lider i edukator. Z pasją i zaangażowaniem uwalnia talenty od 2002 roku. Prezes Fundacji Kwitnące Talenty, twórca Talentowni – miejsca uwalniania talentów w Opolu, Wolnej Szkoły Talentownia oraz Szkoły Talentownia. Ekspert w odkrywaniu i rozwijaniu naturalnego potencjału i talentów (pomógł uwolnić 1469 osobom talenty!). Inicjator Edukacyjnych Inspiracji. Praktyk i certyfikowany trener. Ukończył studia z Komunikacji Społecznej, Zarządzania Personelem – Zarządzania Talentami oraz MBA. Lubi ruch i podróżowanie. Tworzy z pasją wyjątkowe wino.