JA, NAUCZYCIEL

Z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych (dalej: ZFŚS, Fundusz) wypłacane jest nauczycielowi zatrudnionemu na podstawie Karty Nauczyciela świadczenie urlopowe. Zbliża się termin wypłaty ww. świadczenia, zatem otrzymuję coraz więcej pytań z tego zakresu. 

• Czym jest świadczenie urlopowe dla nauczycieli?

• Jaka jest jego wysokość?

• Komu i w jakich okolicznościach się należy?

• Czy świadczenie urlopowe jest czymś innym niż „wczasy pod gruszą”?

• Czy nauczyciel może otrzymać oprócz świadczenia urlopowego również tzw. wczasy pod gruszą? 

Na te inne pytania odpowiadam w niniejszym artykule. 

Na podstawie art. 53 ust. 1a ustawy z dnia  26 stycznia 1982 roku Karta Nauczyciela [1] z odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych, wypłacane jest nauczycielowi do 31 sierpnia każdego roku świadczenie urlopowe w wysokości odpisu podstawowego, o którym mowa w przepisach o ZFŚS, ustalonego proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy i okresu zatrudnienia nauczyciela w danym roku szkolnym.

Podstawowe kryteria wypłaty świadczeń urlopowych dla nauczycieli.

Świadczenia urlopowe dla nauczycieli są:

• obowiązkowe,
• zależne od wymiaru czasu pracy i długości zatrudnienia,
• niezależne od urlopu wypoczynkowego.

Jaka kwota?

W 2021 roku nauczycielowi zatrudnionemu w tzw. normalnych warunkach pracy, 
w pełnym wymiarze zajęć przez cały rok szkolny przysługuje świadczenie urlopowe, w wysokości 1.550,26 zł brutto.

a nauczycielowi wykonującemu prace w szczególnych warunkach lub prace
o szczególnym charakterze – w rozumieniu przepisów o emeryturach pomostowych przysługuje wyższa kwota, tj. 2.067,01 zł brutto.


Przykład (dotyczy nauczycieli zatrudnionych w tzw. normalnych warunkach pracy):

Nauczyciel zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy przez cały rok otrzyma 1 550,26 zł brutto.
Nauczyciel zatrudniony przez cały rok w wymiarze ½ etatu otrzyma połowę ww. kwoty, tj.: 775,13 zł brutto, 
a nauczyciel zatrudniony jedynie przez pół roku w wymiarze ½ etatu otrzyma 387,57 zł brutto.

Nauczyciel zatrudniony w różnym wymiarze (różnej liczbie godzin) w poszczególnych miesiącach roku szkolnego, otrzyma kwotę proporcjonalną do wymiaru godzin w każdym z miesięcy.

Jaki podatek?

Świadczenie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, dlatego na konto bankowe nauczyciel otrzymuje kwotę niższą, jeśli nie korzysta z przysługującego  mu w momencie wypłaty zwolnienia. 

Kwota świadczenia urlopowego dla nauczycieli nie wchodzi do limitu kwoty wolnej od podatku dla pracownika (obecnie 2000 zł), określonego dla wypłaty świadczeń z ZFŚS, ponieważ jest to świadczenie wypłacane na podstawie Karty Nauczyciela, a nie ustawy o ZFŚS. Natomiast wchodzi do limitu kwoty wolnej od podatku dla pracownika, który nie ukończył 26 lat.

Ciekawostka:

Jeśli nauczyciel jest zatrudniony np. od 1 do 27 dnia miesiąca, to świadczenie urlopowe przeliczane jest na dni. Nie można dokonać zaokrągleń do pełnego miesiąca.

Do wypłaty świadczeń urlopowych dla nauczycieli nie stosuje się żadnych wniosków ani oświadczeń o sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej.
Jest to obligatoryjny rodzaj świadczenia wynikający z Karty Nauczyciela i nie przysługuje on pracownikom administracyjnym ani obsłudze. Należy się tylko osobom zatrudnionym na podstawie Karty Nauczyciela. 

Świadczenie urlopowe przysługuje nauczycielowi, który:

• przebywał na zwolnieniu lekarskim (w dowolnym okresie roku szkolnego),
• przebywał na urlopie macierzyńskim, wychowawczym, rodzicielskim,
• przebywał na urlopie dla poratowania zdrowia,
• korzystał ze świadczenia rehabilitacyjnego,
• został zawieszony w pełnieniu obowiązków,
• zmarł w trakcie roku szkolnego,
• uzupełniał etat w innej placówce – całe świadczenie wypłaca szkoła macierzysta,
• korzystał z urlopu bezpłatnego jedynie przez część roku – świadczenie przysługuje za tą część, kiedy nauczyciel nie korzystał z urlopu bezpłatnego,
• nie korzystał z urlopu wypoczynkowego, lub korzystał z urlopu wypoczynkowego
• itp.

Urlop wypoczynkowy nie ma znaczenia przy obliczaniu świadczenia urlopowego. Nazwa świadczenia może trochę mylić, dlatego niektórzy kojarzą świadczenie urlopowe dla nauczyciela z urlopem, zupełnie niesłusznie.

WYJĄTEK:
Świadczenie urlopowe dla nauczyciela nie należy się za okres korzystania z urlopu bezpłatnego.

Dodatkowe pytania i odpowiedzi na temat świadczenia urlopowego:

1. Czy nauczyciel, który realizował godziny ponadwymiarowe, może otrzymać wyższe świadczenie urlopowe, proporcjonalnie do przepracowanych godzin?

Odpowiedź:

Zgodnie z ustawą Karta Nauczyciela świadczenie urlopowe ustala się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy i okresu zatrudnienia nauczyciela w danym roku szkolnym. Wymiar czasu może być maksymalnie pełny, zatem jeśli nauczyciel miał godziny ponadwymiarowe, to akurat na świadczenie urlopowe nie ma to wpływu i będzie ono wypłacone maksymalnie jak za pełny wymiar czasu pracy.

2. Czy można wypłacić świadczenie urlopowe wcześniej niż termin ustawowy, np. w czerwcu?

Odpowiedź:

Można, ale nie polecam, ponieważ jeśli pracodawca wypłaci świadczenie urlopowe w czerwcu, (w wielu szkołach jest to praktykowane), a nauczyciel z jakiegoś powodu po wypłacie świadczenie przestanie być zatrudniony np. z powodu śmierci lub otrzyma urlop bezpłatny, to wtedy część wypłaconego świadczenia stanie się nienależnie pobranym świadczeniem i dyrektor szkoły stanie przed wyzwaniem odzyskania nienależnie wypłaconej kwoty.

3. Co w przypadku, kiedy nauczyciel pracuje w dwóch szkołach na pełen etat. W której szkole otrzymuje świadczenie urlopowe?

Odpowiedź:

W obu szkołach. Nawet jakby był zatrudniony w 5 szkołach na godziny, to również przysługuje mu świadczenie urlopowe – oczywiście proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy i okresu zatrudnienia.

4. Czy świadczenie urlopowe jest czymś innym niż wczasy pod gruszą? 

Odpowiedź:

Tak, świadczenie urlopowe dla nauczycieli, jest zupełnie czymś innym niż dofinansowanie do tzw. wczasów pod gruszą.

5.  Czy nauczyciel może otrzymać zarówno świadczenie urlopowe, jak i tzw. wczasy pod gruszą? 

Odpowiedź:

Tak. Świadczenie urlopowe dla nauczycieli jest świadczeniem obligatoryjnym, wypłacanym na podstawie Karty Nauczyciela, natomiast „wczasy pod gruszą” to całkowicie inny rodzaj świadczenia, wynikający z innych przepisów. Podstawą prawną wypłaty tzw. wczasów pod gruszą jest regulamin ZFŚS, utworzony zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy z dnia 4 marca 1994 roku o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych [2]. Nie w każdej szkole występują wczasy pod gruszą.

6. Czy za urlop wypoczynkowy trzeba pomniejszyć świadczenia dla dyrektora szkoły feryjnej, który jest równocześnie nauczycielem, ale urlop wykorzystuje przez cały rok w różnych terminach?

Odpowiedź:

Nie, świadczenie urlopowe dla nauczycieli nie zależy od urlopu wypoczynkowego. Na wysokość świadczenia urlopowego ma jedynie wpływ urlop bezpłatny. 

7. Jaka wysokość świadczenia urlopowego przysługuje nauczycielowi za czas przebywania na urlopie macierzyńskim lub wychowawczym? 

Odpowiedź:

Wysokość świadczenia urlopowego dla nauczyciela za okres przebywania na urlopie wychowawczym lub macierzyńskim ustalana jest na podstawie wymiaru czasu pracy, jaki wynika z umowy, czyli według zatrudnienia. 

8. W której szkole przysługuje świadczenie urlopowe nauczycielowi uzupełniającemu etat. Czy w każdej szkole proporcjonalnie do godzin, czy jedynie w szkole macierzystej za godziny realizowane w tej szkole, a za godziny uzupełnienia przepada? 

Odpowiedź:

Nauczyciel otrzyma świadczenie urlopowe w tej szkole, w której jest zatrudniony, czyli w tzw. szkole macierzystej. „Uzupełnienie pensum w innej szkole polega na tym, że nauczyciel podejmuje pracę w innej szkole lub kilku szkołach w celu uzupełnienia tygodniowego obowiązkowego wymiaru zajęć dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych. 

Istotą uzupełnienia etatu w innej szkole jest realizowanie w tej szkole części obowiązków służbowych przy jednoczesnym pozostawaniu w zatrudnieniu w pełnym wymiarze zajęć tylko w tzw. szkole macierzystej.  Nauczyciel, który uzupełnia etat w innej szkole, jest pracownikiem szkoły macierzystej”. [3].

Bezpłatny ZFSSletter, czyli ekspercki newsletter na temat ZFŚS.

Osoby, które chcą być na bieżąco ze sprawami ZFŚS, zapraszam do ZFSSlettera. 

W sierpniu społeczność ZFSSlettera będzie mogła bezpłatnie sprawdzić swoją wiedzę o ZFŚS w ramach Mini testu wiedzy. To już druga edycja Mini testu. Pierwsza odbyła się w lipcu i spotkała się z dużym zainteresowaniem.  

Szczegóły pod stałym adresem:

www.zfssedukacja.pl

Warto pamiętać o potwierdzeniu swojego adresu mailowego podczas zapisu (np. kliknąć link aktywacyjny wysłany w mailu powitalnym), ponieważ ZFSSletter wysyłany jest tylko na potwierdzone adresy. Jest to związane m.in. z ochroną danych osobowych. Przy zapisie można pobrać PREZENT.

Serdecznie zapraszam.

Źródła: 

1. Ustawa z dnia  26 stycznia 1982 roku Karta Nauczyciela (tekst jednolity Dz. U. z 2019 roku poz. 2215 z późniejszymi zmianami).
2. Ustawa z dnia 4 marca 1994r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (tekst jednolity Dz. U z 2021 r. poz. 746). 

Joanna Krystyna Robak

J. K. Robak. Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych Zasady przyznawania wybranych świadczeń i opodatkowanie, Nowy Sącz, 2020 r., s. 30 

Ekonomista.. Ekspert z zakresu ZFŚS z 24-letnim doświadczeniem. Od 1997r. do 2013r. pracownik urzędu gminy oraz główny księgowy jednostek budżetowych. W latach 2013 – 2015 pracownik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Wydziale Realizacji Dochodów. Równolegle z pracą w ww. jednostkach od 2010r. do 2017r. manager i dyrektor nowosądeckiej filii znanej ogólnopolskiej sieci szkół. Absolwent Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Uniwersytetu Rzeszowskiego, Wyższej Szkoły Przedsiębiorczości i Marketingu w Chrzanowie oraz Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie. Od 2009r. uznany i ceniony przez uczestników szkoleń trener z zakresu ekonomii, prowadzenia firmy, kadr i płac, a w szczególności ZFŚS. Certyfikowany trener i egzaminator wg Standardów Jakości VCC z zakresu kadr i płac. Autor wielu publikacji w zakresie ZFŚS, kompleksowego Kursu z ZFŚS, ZFSSlettera, czyli specjalistycznego, eksperckiego newslettera z zakresu ZFŚS, jak również autor książek: „Zakładowy fundusz świadczeń socjalnych a komisja socjalna i związki zawodowe. Czy można utworzyć komisję socjalną? Rozwiązania praktyczne z omówieniem” oraz książki „ZFŚS zasady przyznawania wybranych świadczeń i opodatkowanie”. Praktyk.