Z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych (dalej: ZFŚS, Fundusz) wypłacane jest nauczycielowi zatrudnionemu na podstawie Karty Nauczyciela świadczenie urlopowe. Zbliża się termin wypłaty ww. świadczenia, zatem otrzymuję coraz więcej pytań z tego zakresu.
-
Czym jest świadczenie urlopowe dla nauczycieli?
-
Jaka jest jego wysokość?
-
Komu i w jakich okolicznościach się należy?
-
Czy świadczenie urlopowe jest czymś innym niż „wczasy pod gruszą”?
-
Czy nauczyciel może otrzymać oprócz świadczenia urlopowego również tzw. wczasy pod gruszą?
Na te inne pytania odpowiadam w niniejszym artykule.
Na podstawie art. 53 ust. 1a ustawy z dnia 26 stycznia 1982 roku Karta Nauczyciela [1] z odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych, wypłacane jest nauczycielowi do 31 sierpnia każdego roku świadczenie urlopowe w wysokości odpisu podstawowego, o którym mowa w przepisach o ZFŚS, ustalonego proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy i okresu zatrudnienia nauczyciela w danym roku szkolnym.
Podstawowe kryteria wypłaty świadczeń urlopowych dla nauczycieli.
Świadczenia urlopowe dla nauczycieli są:
- obowiązkowe,
- zależne od wymiaru czasu pracy i długości zatrudnienia,
- niezależne od urlopu wypoczynkowego.
Jaka kwota?
W 2021 roku nauczycielowi zatrudnionemu w tzw. normalnych warunkach pracy,
w pełnym wymiarze zajęć przez cały rok szkolny przysługuje świadczenie urlopowe, w wysokości 1.550,26 zł brutto.
a nauczycielowi wykonującemu prace w szczególnych warunkach lub prace
o szczególnym charakterze – w rozumieniu przepisów o emeryturach pomostowych przysługuje wyższa kwota, tj. 2.067,01 zł brutto.
Przykład (dotyczy nauczycieli zatrudnionych w tzw. normalnych warunkach pracy):
Nauczyciel zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy przez cały rok otrzyma 1 550,26 zł brutto.
Nauczyciel zatrudniony przez cały rok w wymiarze ½ etatu otrzyma połowę ww. kwoty, tj.: 775,13 zł brutto,
a nauczyciel zatrudniony jedynie przez pół roku w wymiarze ½ etatu otrzyma 387,57 zł brutto.
Nauczyciel zatrudniony w różnym wymiarze (różnej liczbie godzin) w poszczególnych miesiącach roku szkolnego, otrzyma kwotę proporcjonalną do wymiaru godzin w każdym z miesięcy.
Jaki podatek?
Świadczenie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, dlatego na konto bankowe nauczyciel otrzymuje kwotę niższą, jeśli nie korzysta z przysługującego mu w momencie wypłaty zwolnienia.
Kwota świadczenia urlopowego dla nauczycieli nie wchodzi do limitu kwoty wolnej od podatku dla pracownika (obecnie 2000 zł), określonego dla wypłaty świadczeń z ZFŚS, ponieważ jest to świadczenie wypłacane na podstawie Karty Nauczyciela, a nie ustawy o ZFŚS. Natomiast wchodzi do limitu kwoty wolnej od podatku dla pracownika, który nie ukończył 26 lat.
Ciekawostka:
Jeśli nauczyciel jest zatrudniony np. od 1 do 27 dnia miesiąca, to świadczenie urlopowe przeliczane jest na dni. Nie można dokonać zaokrągleń do pełnego miesiąca.
Do wypłaty świadczeń urlopowych dla nauczycieli nie stosuje się żadnych wniosków ani oświadczeń o sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej.
Jest to obligatoryjny rodzaj świadczenia wynikający z Karty Nauczyciela i nie przysługuje on pracownikom administracyjnym ani obsłudze. Należy się tylko osobom zatrudnionym na podstawie Karty Nauczyciela.
Świadczenie urlopowe przysługuje nauczycielowi, który:
- przebywał na zwolnieniu lekarskim (w dowolnym okresie roku szkolnego),
- przebywał na urlopie macierzyńskim, wychowawczym, rodzicielskim,
- przebywał na urlopie dla poratowania zdrowia,
- korzystał ze świadczenia rehabilitacyjnego,
- został zawieszony w pełnieniu obowiązków,
- zmarł w trakcie roku szkolnego,
- uzupełniał etat w innej placówce – całe świadczenie wypłaca szkoła macierzysta,
- korzystał z urlopu bezpłatnego jedynie przez część roku – świadczenie przysługuje za tą część, kiedy nauczyciel nie korzystał z urlopu bezpłatnego,
- nie korzystał z urlopu wypoczynkowego, lub korzystał z urlopu wypoczynkowego
- itp.
Urlop wypoczynkowy nie ma znaczenia przy obliczaniu świadczenia urlopowego. Nazwa świadczenia może trochę mylić, dlatego niektórzy kojarzą świadczenie urlopowe dla nauczyciela z urlopem, zupełnie niesłusznie.
WYJĄTEK:
Świadczenie urlopowe dla nauczyciela nie należy się za okres korzystania z urlopu bezpłatnego.
Dodatkowe pytania i odpowiedzi na temat świadczenia urlopowego:
- Czy nauczyciel, który realizował godziny ponadwymiarowe, może otrzymać wyższe świadczenie urlopowe, proporcjonalnie do przepracowanych godzin?
Odpowiedź:
Zgodnie z ustawą Karta Nauczyciela świadczenie urlopowe ustala się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy i okresu zatrudnienia nauczyciela w danym roku szkolnym. Wymiar czasu może być maksymalnie pełny, zatem jeśli nauczyciel miał godziny ponadwymiarowe, to akurat na świadczenie urlopowe nie ma to wpływu i będzie ono wypłacone maksymalnie jak za pełny wymiar czasu pracy.
- Czy można wypłacić świadczenie urlopowe wcześniej niż termin ustawowy, np. w czerwcu?
Odpowiedź:
Można, ale nie polecam, ponieważ jeśli pracodawca wypłaci świadczenie urlopowe w czerwcu, (w wielu szkołach jest to praktykowane), a nauczyciel z jakiegoś powodu po wypłacie świadczenie przestanie być zatrudniony np. z powodu śmierci lub otrzyma urlop bezpłatny, to wtedy część wypłaconego świadczenia stanie się nienależnie pobranym świadczeniem i dyrektor szkoły stanie przed wyzwaniem odzyskania nienależnie wypłaconej kwoty.
- Co w przypadku, kiedy nauczyciel pracuje w dwóch szkołach na pełen etat. W której szkole otrzymuje świadczenie urlopowe?
Odpowiedź:
W obu szkołach. Nawet jakby był zatrudniony w 5 szkołach na godziny, to również przysługuje mu świadczenie urlopowe – oczywiście proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy i okresu zatrudnienia.
- Czy świadczenie urlopowe jest czymś innym niż wczasy pod gruszą?
Odpowiedź:
Tak, świadczenie urlopowe dla nauczycieli, jest zupełnie czymś innym niż dofinansowanie do tzw. wczasów pod gruszą.
- Czy nauczyciel może otrzymać zarówno świadczenie urlopowe, jak i tzw. wczasy pod gruszą?
Odpowiedź:
Tak. Świadczenie urlopowe dla nauczycieli jest świadczeniem obligatoryjnym, wypłacanym na podstawie Karty Nauczyciela, natomiast „wczasy pod gruszą” to całkowicie inny rodzaj świadczenia, wynikający z innych przepisów. Podstawą prawną wypłaty tzw. wczasów pod gruszą jest regulamin ZFŚS, utworzony zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy z dnia 4 marca 1994 roku o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych [2]. Nie w każdej szkole występują wczasy pod gruszą.
- Czy za urlop wypoczynkowy trzeba pomniejszyć świadczenia dla dyrektora szkoły feryjnej, który jest równocześnie nauczycielem, ale urlop wykorzystuje przez cały rok w różnych terminach?
Odpowiedź:
Nie, świadczenie urlopowe dla nauczycieli nie zależy od urlopu wypoczynkowego. Na wysokość świadczenia urlopowego ma jedynie wpływ urlop bezpłatny.
- Jaka wysokość świadczenia urlopowego przysługuje nauczycielowi za czas przebywania na urlopie macierzyńskim lub wychowawczym?
Odpowiedź:
Wysokość świadczenia urlopowego dla nauczyciela za okres przebywania na urlopie wychowawczym lub macierzyńskim ustalana jest na podstawie wymiaru czasu pracy, jaki wynika z umowy, czyli według zatrudnienia.
- W której szkole przysługuje świadczenie urlopowe nauczycielowi uzupełniającemu etat. Czy w każdej szkole proporcjonalnie do godzin, czy jedynie w szkole macierzystej za godziny realizowane w tej szkole, a za godziny uzupełnienia przepada?
Odpowiedź:
Nauczyciel otrzyma świadczenie urlopowe w tej szkole, w której jest zatrudniony, czyli w tzw. szkole macierzystej. „Uzupełnienie pensum w innej szkole polega na tym, że nauczyciel podejmuje pracę w innej szkole lub kilku szkołach w celu uzupełnienia tygodniowego obowiązkowego wymiaru zajęć dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych.
Istotą uzupełnienia etatu w innej szkole jest realizowanie w tej szkole części obowiązków służbowych przy jednoczesnym pozostawaniu w zatrudnieniu w pełnym wymiarze zajęć tylko w tzw. szkole macierzystej. Nauczyciel, który uzupełnia etat w innej szkole, jest pracownikiem szkoły macierzystej”. [3].
Bezpłatny ZFSSletter, czyli ekspercki newsletter na temat ZFŚS.
Osoby, które chcą być na bieżąco ze sprawami ZFŚS, zapraszam do ZFSSlettera.
W sierpniu społeczność ZFSSlettera będzie mogła bezpłatnie sprawdzić swoją wiedzę o ZFŚS w ramach Mini testu wiedzy. To już druga edycja Mini testu. Pierwsza odbyła się w lipcu i spotkała się z dużym zainteresowaniem.
Szczegóły pod stałym adresem:
Warto pamiętać o potwierdzeniu swojego adresu mailowego podczas zapisu (np. kliknąć link aktywacyjny wysłany w mailu powitalnym), ponieważ ZFSSletter wysyłany jest tylko na potwierdzone adresy. Jest to związane m.in. z ochroną danych osobowych. Przy zapisie można pobrać PREZENT.
Serdecznie zapraszam.
Źródła:
- Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 roku Karta Nauczyciela (tekst jednolity Dz. U. z 2019 roku poz. 2215 z późniejszymi zmianami).
- Ustawa z dnia 4 marca 1994r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (tekst jednolity Dz. U z 2021 r. poz. 746).
Joanna Krystyna Robak
J. K. Robak. Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych Zasady przyznawania wybranych świadczeń i opodatkowanie, Nowy Sącz, 2020 r., s. 30
Ekonomista.. Ekspert z zakresu ZFŚS z 24-letnim doświadczeniem. Od 1997r. do 2013r. pracownik urzędu gminy oraz główny księgowy jednostek budżetowych. W latach 2013 – 2015 pracownik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Wydziale Realizacji Dochodów. Równolegle z pracą w ww. jednostkach od 2010r. do 2017r. manager i dyrektor nowosądeckiej filii znanej ogólnopolskiej sieci szkół. Absolwent Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Uniwersytetu Rzeszowskiego, Wyższej Szkoły Przedsiębiorczości i Marketingu w Chrzanowie oraz Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie. Od 2009r. uznany i ceniony przez uczestników szkoleń trener z zakresu ekonomii, prowadzenia firmy, kadr i płac, a w szczególności ZFŚS. Certyfikowany trener i egzaminator wg Standardów Jakości VCC z zakresu kadr i płac. Autor wielu publikacji w zakresie ZFŚS, kompleksowego Kursu z ZFŚS, ZFSSlettera, czyli specjalistycznego, eksperckiego newslettera z zakresu ZFŚS, jak również autor książek: „Zakładowy fundusz świadczeń socjalnych a komisja socjalna i związki zawodowe. Czy można utworzyć komisję socjalną? Rozwiązania praktyczne z omówieniem” oraz książki „ZFŚS zasady przyznawania wybranych świadczeń i opodatkowanie”. Praktyk.