W wyniku pandemii COVID-19 uczelnie wyższe oraz szkoły zostały postawione przed nowym wyzwaniem – zapewnieniem odpowiedniego poziomu nauczania w trybie zdalnym. Zadanie to nie należy do łatwych. Brak fizycznych interakcji w grupie i z prowadzącym, utrudniony kontakt wzrokowy czy problemy techniczne, to tylko z pozoru trywialne przeszkody, które w praktyce postawiły pod znakiem zapytania poziom szkolnictwa w Polsce
Proces kształcenia przyszłych pokoleń to jeden z najważniejszych aspektów funkcjonowania państwa, dlatego wspólnie z Fundacją Edukacji Obywatelskiej prezentujemy darmowy poradnik – wskazówki w prowadzeniu nauki zdalnej, skierowany do wszystkich dydaktyków, którzy chcieliby lepiej poznać dobre praktyki w nauczaniu na odległość.
Dokument przedstawia wyniki wielogodzinnego researchu zespołu Fundacji Edukacji Obywatelskiej i stara się streścić najważniejsze zagadnienia, przytaczając możliwie szeroki i wartościowy zbiór źródeł. Pragniemy pomóc polskim nauczycielom i nauczycielkom w dotarciu do rzetelnych treści, które mogą wesprzeć ich w przygotowaniu do pracy. Za organizację nauki w pierwszej kolejności odpowiadają uniwersytety i szkoły, jednakże nie miały one wystarczająco dużo czasu i zasobów, aby można było liczyć, że samodzielnie sprostają wszystkim przeciwnościom. Dlatego tak ważne jest wspieranie indywidualnych kompetencji poszczególnych osób z pierwszej linii pracy z uczniami.
Ważne są relacje
Podstawowym problemem są ograniczone interakcje społeczne w trakcie zajęć i poza nimi. Dotyczy to komunikacji zarówno pomiędzy uczniami, jak i z osobą prowadzącą. Kursy w formie online często przypominają monolog. Nawet jeśli ciekawy, to w dużym stopniu wykluczający aktywne uczestnictwo samych studentów. W połączeniu z faktem przebywania w domu, często wczesnymi porami wykładów czy wielogodzinnymi zajęciami, może to powodować szybkie rozpraszanie się ich uwagi. Utrudnione jest też zawieranie czy podtrzymywanie kontaktów międzyludzkich, co bez wątpienia ma negatywny wpływ na chęci do uczestnictwa w zajęciach.
Pokonaj problemy techniczne
Sporą przeszkodą w nauczaniu zdalnym mogą być też kwestie techniczne. Z uwagi na niewielkie doświadczenie w prowadzeniu zajęć takim trybem, ciężej o sprawną reakcję w razie mniejszej lub większej „awarii”. Niekiedy przyczyny są zupełnie niezależne (np. słabe łącze). Wynikają one zarówno z zamieszkiwania przez uczniów regionów, do których nie zawsze dociera wystarczająco dobry sygnał internetowy, jak i z posiadania przez nich niewystarczającej jakości sprzętu lub braku takowego na swój indywidualny użytek.
W związku z obecną formą nauki, wielu uczniów pozostaje w swoich rodzinnych miejscowościach, często odległych od zorganizowanych ośrodków akademickich. Niestety, nie wszyscy mają odpowiednie warunki do nauki. Uczniowie niekiedy nie posiadają swoich pokojów lub nie mogą liczyć na zrozumienie ze strony rodziny, ponieważ ta nie wie, jak w praktyce wygląda nauka zdalna i obarcza ich obowiązkami w trakcie dnia.
Jak weryfikować wiedzę?
Niezwykle ważną kwestią pozostają zaliczenia, które w trybie zdalnym przyjmują zupełnie inną formę. Okoliczności techniczne mogą utrudnić przeprowadzenie sprawdzianu zarówno z uwagi na niestabilność połączenia, jak i ograniczoną możliwość egzekwowania indywidualnej pracy uczniów.. Z pomocą przychodzą stworzone specjalnie do tego programy czy też zmiana formuły zaliczenia przedmiotu.
Postępuj nieszablonowo
Podczas spotkań zdalnych ciężko o warsztatową formę zajęć. Wpływa to na liczbę zgłaszanych pytań i na poziom wymagań jaki można stawiać przed grupą. Warto jest wypełniać tę lukę indywidualnymi konsultacjami lub innymi dodatkowymi formami kontaktu, szczególnie na potrzeby projektów lub zadań domowych. Pozwala to przekazać więcej uwag oraz rozwiązać wiele wątpliwości. Dzięki temu łatwiej o utrzymanie wyższego poziomu wielu projektów zaliczeniowych.
Wielu nauczycieli próbuje “za wszelką cenę” utrzymać dotychczasowe ramy prowadzonych zajęć – ta sama ilość materiału, podobne formy sprawdzania wiedzy, zaliczania, identyczne prezentacje czytane w trakcie kursu, czy lekcji. To podejście ma niewielkie szanse powodzenia. Każdy nauczyciel powinien na nowo wyznaczyć cel i zakres zajęć, a następnie zastanowić się nad nowymi sposobami ich prowadzenia oraz weryfikacji wiedzy. Nie bój się łamać dotychczasowych reguł i eksperymentować.
Korzystaj z technologii
Spotkania na Teamsie i wiadomości mailowe to za mało. Wcześniej nie było takiej potrzeby, ale teraz warto spróbować skorzystać z nowoczesnych i specjalistycznych programów wspierających nauczanie. Niektóre z nich umożliwiają tworzenie równoległych pokoi podczas konferencji, inne- współdzielenie cyfrowej tablicy. Możesz dzięki temu np. zorganizować pracę w mniejszych zespołach i “przechadzać” się między pokojami,tak jak dotychczas było to możliwe między ławkami. Listę z wieloma przydatnymi programami znajdziesz
