Za nami V edycja Open Eyes Economy Summit – Międzynarodowego Kongresu Ekonomii Wartości. OEES poruszył w tym roku szereg istotnych zagadnień związanych ze zrównoważonym rozwojem oraz ekonomią opartą na wartościach społecznych.
Organizatorem kongresu jest think tank Fundacji Gospodarki i Administracji Publicznej ruch intelektualny powstały na Uniwersytecie Ekonomicznym w Krakowie, który od ponad pięciu lat gromadzi i przewartościowuje wiedzę w poszukiwaniu rozwiązań pozwalających na realizowanie nowego modelu ekonomicznego. Interdyscyplinarne podejście pomysłodawców koncepcji, prof. Jerzego Hausnera oraz Mateusza Zmyślonego, znajduje odzwierciedlenie w realizowanych przez cały rok licznych przedsięwzięciach: sympozjach naukowych, konferencjach, targach, panelach dyskusyjnych i kongresach, a także w produkowanych materiałach. Organizatorzy zachęcali w tym roku, aby przyjrzeć się jak wygląda świat solidarnych społeczeństw, które poradziły sobie z kryzysem klimatycznym i w sposób zrównoważony korzystają z dóbr naturalnych. Do zrównoważonego rozwoju odniosła się m.in. Irina Bokova, była dyrektor generalna UNESCO.
Z oczywistych względów, już pierwszy dzień szczytu zdominował temat koronawirusa oraz jego wpływu na społeczeństwo, do tych kwestii podczas swojego wystąpienia nawiązał m.in. laureat Pokojowej Nagrody Nobla, prof. Muhammad Yunus:
Dlaczego mielibyśmy wracać do sytuacji sprzed pandemii? Ten świat sprzed pandemii nie był dobrym światem, był światem potwornym. To był świat globalnego ocieplenia, kryzysu klimatycznego. Pandemia koronawirusa zatrzymała pędzący pociąg wiodący nas na zatracenie. Mamy teraz szansę, aby wyjść z tego pociągu i uniknąć tej katastrofy. Ludzie są najbardziej zagrożonym gatunkiem – mówił podczas sesji otwarcia prof. Yunus.
Solidarni w rozwoju
Solidarni w rozwoju to tytuł jednej ze ścieżek tematycznych, w ramach której odbyły się liczne dyskusje. Wystąpili w nich m.in. dyrektor Centrum Analiz Socjologicznych i Interwencji prof. dr hab. Michel Wieviorka oraz dr Hans Schlappa z Uniwersytetu Hertfordshire. Ciekawą potyczkę pt. „Solidarna demokracja czy wojna plemion? Jak projektować przyszłość w sytuacji konfliktu wartości?” stoczyli między sobą prezes zarządu Klubu Jagiellońskiego Piotr Trudnowski oraz dr Anna Strzałkowska z Uniwersytetu Gdańskiego. Wartościowa dyskusja o solidarności terytorialnej wywiązała się pomiędzy zastępcą prezydenta Krakowa Bogusławem Kośmiderem a marszałkiem województwa pomorskiego Mieczysławem Strukiem oraz burmistrzem Górowa Iławieckiego Jackiem Kostkiem.
– Zrównoważony rozwój to przede wszystkim rozwój ludzi, nie możemy o tym zapominać. Nie może się on opierać tylko na rozwoju biznesu – powiedziała podczas swojego wystąpienia Irina Bokova.
POSŁUCHAJ o EDUKACJI
W trakcie ścieżki odbyła się sesja dotycząca solidarności klimatycznej. Podczas panelu wiceprezes ds. komunikacji City Solutions Fortum, Izabela Van den Bossche zauważyła, że „Zielone rozwiązania nie są już tylko PR-em, jest to must have każdej firmy”, a prezes Zarządu WWF Polska Mirosław Proppé stwierdził natomiast w nawiązaniu prof. Muhammada Yunusa, że „Pandemia udowodniła, że nie musimy działać wedle utartych modeli, wręcz przeciwnie – możemy je na nowo tworzyć”.
Ścieżce tematycznej patronowało Miasto Gdańsk, w którym w 2021 roku odbędzie się kongres Solidarni w Rozwoju.
– Powinniśmy chronić przed manipulacjami i uproszczeniami wartości, które niesie ze sobą solidarność. Solidarność to łączność z tym, co było, z pokoleniami, które już minęły. Drugi aspekt solidarności to solidarność z przyszłymi pokoleniami. W obliczu dzisiejszych wyzwań nierzadko zapominamy o solidarności z przyszłymi pokoleniami. To, jak dzisiaj będziemy wprowadzać rozwiązania dotyczące zapobiegania katastrofie klimatycznej, będzie dowodem, jak solidaryzujemy się z przyszłymi pokoleniami – mówiła podczas sesji otwarcia Aleksandra Dulkiewicz, prezydent Gdańska.
Czym jest i będzie sztuczna inteligencja?
Ścieżką tematyczną elektryzującą wszystkich uczestników oraz cieszącą się chyba największym zainteresowaniem była ta zatytułowana „Człowiek w środowisku sztucznej inteligencji”. Jedną z jej uczestniczek była prof. Aleksandra Przegalińska-Skierkowska, należąca do najbardziej uznanych na świecie ekspertek w zakresie sztucznej inteligencji. Prorektor Akademii Leona Koźmińskiego wskazywała, że sztuczna inteligencja działa już teraz. Sporo emocji wywołał fragment jej wystąpienia, w którym pokazała, że sztuczna inteligencja w bardzo ciekawy i coraz bardziej skuteczny sposób odzwierciedla ludzkie zmysły
W trakcie sesji „Jak zmieni nas sztuczna inteligencja?” prof. dr hab. Susanna Lindberg z Helsinki Collegium for Advanced Studies udowadniała, że sztuczna inteligencja to nie wielka machina kontrolowana przez totalitaryzmy, a my codziennie wykorzystujemy małe algorytmy, które są rozwiązaniami opartymi na sztucznej inteligencji. Dr Emilia Kaczmarek z Uniwersytetu Warszawskiego wskazywała, że znikanie pewnych zawodów przez użycie sztucznej inteligencji może być wielkim zagrożeniem, ale też szansą na przeobrażenie społeczeństwa.
Bardzo ciekawie wypadła również potyczka „Czy sztuczna inteligencja może być mądrzejsza od człowieka?”, w której prof. Wojciech Paprocki ze Szkoły Głównej Handlowej zwrócił uwagę, że są sytuacje, w których człowiek jest niezastępowalny, a czasem potrzebna jest inteligencja polegająca na działaniu w sytuacjach nieprzewidzianych. W czasie sesji „Wszędzie i każdy? O granicach sztucznej inteligencji” prof. Joanna Jaworek-Korjakowska z Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie przekonywała, że „pora skończyć z tradycyjnym modelem zarządzania, trzeba przejść do modelu, gdzie kluczową rolę odgrywa czas. Powinniśmy uczyć się szybko, szybko podejmować decyzje. W tym obszarze pomaga nam sztuczna inteligencja”.
Zielona rewolucja
Ciekawa dyskusja wywiązała się pomiędzy uczestnikami sesji „Nowe menu na nowe czasy. Jakie będą konsekwencje globalnej zielonej rewolucji w kuchni?”. Basia Ritz, pierwsza polska Masterchef, stwierdziła, że coraz więcej osób oczekuje dań wegetariańskich i wegańskich w menu. Zaskakującymi danymi podzielił się , CRO & CSO sieci MAX Burgers Kaj Török. Według statystyk firmy od 2016 roku sprzedaż zielonych burgerów w Max Burgers zwiększyła się 600 razy. W 2019 roślinne burgery stanowiły 22 roc. sprzedanych burgerów w szwedzkiej restauracji.
W czasie ścieżki „Antropocen – zarządzanie światem” odbyła się także debata poświęcona transformacji energetycznej Polski. Podczas sesji Jerzy Buzek, były przewodniczący Parlamentu Europejskiego, ostrzegał przed utratą funduszy na sprawiedliwą transformację energetyczną, co może być konsekwencją polskiego weta dotyczącego budżetu UE. Wskazywał również, że Parlament Europejski oczekuje na projekty strategiczne przekształceń górnictwa, które będą lokalnymi planami transformacji. Dr Sandra Piesik, dyrektor w 3 ideas B.V. Amsterdam, zwracała uwagę na upadek globalizacji widoczny na całym świecie, a także na gwałtowny wzrost znaczenia krótkich łańcuchów dostaw, zwłaszcza w kontekście żywności. Mówiła również, że transformacja polskiego górnictwa powinna zachować polskie tradycje górnicze.
Edukacja – nowa generacja
Rekordy oglądalności biła ścieżka „Edukacja – nowa generacja”, którą otworzyło wystąpienie Johanny Hulkko z fińskiego Ministerstwa Kultury i Edukacji. Pani Hulkko zwróciła uwagę m.in. na to, że dla Finów edukacja jest elementem tożsamości narodowej, a samo nauczanie jest bardzo poważanym zawodem, który cieszy się dużym szacunkiem społecznym. Sami Finowie kształcą się przez całe życie – w tym skandynawskim kraju prawo daje każdemu możliwość bezpłatnej edukacji. Fińskie szkoły zwracają uwagę na wyniki uczniów, ale także na ich dobre samopoczucie. W ścieżce tematycznej wystąpił również Mateusz Zmyślony, dyrektor kreatywny OEES, który na scenie pojawił się wraz ze swoją córką Marią, podając przykłady skutecznego wykorzystania gier komputerowych do nauki, a także opowiadając o szkole waldorfskiej oraz roli zabawy w skutecznym edukowaniu. Oktawia Gorzeńska z Akademii Przywództwa Edukacyjnego wskazywała, że „kluczowi dla rozwoju polskiej szkoły są dyrektorzy z otwartą głową oraz rozwiniętymi kompetencjami społecznymi”. Podczas ścieżki edukacyjnej odbyła się również potyczka Przemysława Staronia, Nauczyciela Roku 2018 nominowanego do Global Teacher Prize, z licealistką Zuzanną Karcz. Rozmowa była zderzeniem tradycyjnego spojrzenia na edukację z nowym podejściem osób wychowanych w rzeczywistości cyfrowej. Podczas potyczki nie zabrakło tematu edukacji zdalnej. Jednym z istotniejszych punktów programu była dyskusja „Kobiety w kulturze, w edukacji, w natarciu”, w której uczestniczyły Magdalena Kicińska, redaktor naczelna Magazynu Pismo, ilustratorka i malarka Marta Frej, prof. SWPS Aleksandra Cisłak-Wójcik oraz Helene Granqvist z Women in Film and Television International. Panelistki zwracały uwagę m.in. na mizoginię na uniwersytetach oraz potrzebę normalizacji ról płci w edukacji wyższej. Obnażyły również absurdy wychowywania dzieci – pewne cechy z góry zarezerwowane są jedynie dla dziewczynek, a niektóre dla chłopców, co modeluje psychikę dzieci w nienaturalny sposób, tworząc mechanizm obronny przed emocjami, które są integralną częścią ludzkiej emocjonalności.
W ramach tegorocznego wydarzenia waro również zapoznać się z Raportem grupy ekspertów Open Eyes Economy HUB stworzyła raport „Państwo i my – osiem grzechów głównych Rzeczypospolitej – 5 lat później” pod redakcją prof. Jerzego Hausnera. Dokument prezentuje szeroką analizę polskiej państwowości z uwzględnieniem poszczególnych sektorów.
