„Mój cień jest różowy” to pięknie i lekko napisana rymowana książka z obrazkami autorstwa australijskiego autora i ilustratora Scotta Stuarta, która porusza tematy tożsamości płciowej, samoakceptacji, równości i różnorodności. Na język polski pięknie przetłumaczył książkę Michał Rusinek.
Bardzo mało wiemy o tym czym jest transpłciowość. Jeszcze mniej mamy pojęcia na temat codzienności i przeżyć transpłciowych dzieci i nastolatków. Tymczasem ich codzienne funkcjonowanie – niezależnie od wieku – bywa często źródłem ogromnego stresu. Badania pokazują jasno, że podobnie jak osoby dorosłe, transpłciowe dzieci doświadczają często niezrozumienia, braku akceptacji i wrogości ze strony rówieśników oraz dorosłych. Do tego dochodzi brak specjalistycznego wsparcia i możliwości decydowania o sobie [1].
Wszyscy potrzebujemy wiedzy i wrażliwości w tym obszarze. Im wcześniej, tym lepiej. Książka „Mój cień jest różowy” jest odpowiedzią na brak zrozumienia i akceptacji transpłciowych osób.
Scott Stuart, dla którego inspiracją były doświadczenia jego własnego syna – posługując się stereotypową kulturową kalką „różowy-niebieski” stara się pokazać perspektywę dziecka, które nie wpasowuje się w kulturowe oczekiwania dotyczace płci i rodzaju. Autor stara się oddzielić kolor, ubiór i zabawę od płci. To bardzo ważne, żeby pisząc o różnorodności nie utrwalać stereotypów. Pytanie – na ile Autorowi udało się zdemaskować wytwarzane kulturowo i schematyczne powiązania między kolorem a tożsamością płciową … Odpowiedź pozostawiam osobom czytającym.
Mimo, że opowieść wydaje się bardzo prosta, warto docenić, że Autor posłużył się bardzo bogatą w znaczenia i wykorzystywaną często w sztuce metaforą cienia. W wielu kulturach cień jest częścią człowieka – świadectwem jego istnienia. W psychologii „praca z cieniem” to sposób na przyjrzenie się tej części nas co postrzegamy jako „niepożądane”, „trudne” – coś co postrzegamy jako „słabość”. W tej opowieści cień jest częścią prawdziwego najgłębszego ja. Bohater książki – 7 letni chłopiec, jak każde dziecko ma ogromną potrzebę bycia akceptowanym i bycia częścią społeczności. Wie, że jest „inny”. Różni się od ojca i rówieśników. Ta krótka historia daje możliwość zrozumienia perspektywy dziecka w takiej sytuacji i ogromnego stresu jakiego doświadcza.
Jak chłopca postrzegają rówieśnicy? Jakich rad udziela mu tato? Jak wspiera synka? Na wszystkie te pytania odpowiada książka.
Otwiera oczy i serca dzieciom i dorosłym. Podnosi na duchu i daje jasną odpowiedź jaką rolę do spełnienia ma wspierający dorosły. To nasza – dorosłych odpowiedzialność by zmierzyć się z własnymi uprzedzeniami, zmienić swój sposób myślenia i tworzyć sprzyjające warunki do rozwoju w domu i w szkole każdemu dziecku. Bo każde dziecko ma prawo być sobą i czuć się bezpiecznie. Książka rekomendowana dla wszystkich dzieci (w wieku 3+) o różnych kolorach cienia oraz wspierających i życzliwych dorosłych.
„Mój cień jest różowy”, Wydawnictwo Znak Emotikon, 2021
Iwona Chmura-Rutkowska
P.S. Gdybym spotkała się z Autorem – zapytałabym, dlaczego w tej opowieści brakuje postaci mamy?
[1] Transpłciowa młodzież w polskiej szkole. Raport z badań. Red. Wiktor Dynarski, Izabela Jąderek, Anna M. Kłonkowska, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2016 CZYTAJ
#emancypacja
