Dwa słowa wstępu
W ubiegłym roku szkolnym SUPERBOHATERKI zrobiły w szkołach dużo dobrego. Materiały pobrało prawie 2 tys. Nauczycielek i Nauczycieli, a z warsztatów skorzystało ponad 60 tys. uczennic i uczniów szkół podstawowych. A w ankietach ewaluacyjnych Nauczycielki i Nauczyciele najczęściej prosiły/li o „jeszcze więcej SUPERBOHATEREK” ?
Dzięki wsparciu naszego Partnera – BNP Paribas Bank Polska – przygotowałyśmy rozszerzenie warsztatów o podcasty prezentujące kolejnych 13 kobiet. W ostatniej części dokumentu wymieniamy wszystkie SUPERBOHATERKI.
Patriotyzm w czasach pokoju
„A jeżeli patrzymy na to, jak być dobrym patriotą, okazuje się, że naprawdę dobrymi patriotami mogą być tylko chłopcy i mężczyźni, bo oni idą na wojnę. Nie ma patriotyzmu czasu pokoju”. Słowa te, po przeanalizowaniu treści przeszło 450 podręczników szkolnych z przestrzeni 250 lat, wypowiedziała prof. Anna Landau-Czajka podczas konferencji naukowej „Dziewczynki i dziewczyny. Wstęp do girlhood studies” współorganizowanej w październiku br. przez Fundację Kosmos dla Dziewczynek i Interdyscyplinarny Zespół Badań nad Dzieciństwem z Uniwersytetu Warszawskiego.
Szkolne podręczniki dla klas 1–-3 zawężają pojęcie patriotyzmu do walk narodowo-wyzwoleńczych, w których przede wszystkim udział biorą mężczyźni i chłopcy. Kobiety, nawet jako obywatelki, są tymi obywatelkami mniej patriotycznymi, zawsze drugiej kategorii. Ich rola jest tu sprowadzana do rodzenia i wspierania żołnierzy. W takiej formule patriotyzmu nie ma miejsca dla dziewczynek.
„Znalazłam bardzo ciekawy podręcznik z XIX wieku, właściwie dwa podręczniki dla dziewczynek i dla chłopców, które są identyczne. Z wyjątkiem jednego zdania – mówi prof. Anna Landau-Czajka. – W podręczniku dla chłopców jest tłumaczone, co to jest ojczyzna, z podręcznika dla dziewczynki to zdanie wypadło. Ona najwidoczniej nie musiała wiedzieć, co to jest ojczyzna.”
Naszej Fundacji szczególnie bliski jest temat dziewczynek. Dlatego w związku ze zbliżającym się Narodowym Świętem Niepodległości, zachęcamy do rozmowy na temat wagi obecności kobiecych wzorców w kontekście patriotyzmu.
#MójPatriotyzm
Spotkanie z wybitnymi kobietami, związanymi z dziejami Polski, pokazuje, że historia dokonuje się nie tylko na polach bitewnych i w zacisznych gabinetach polityków. To także odkrycia naukowe, idee, sztuka, kultura materialna i życie codzienne. Dzięki kobiecym wzorcom chcemy też pokazać, że patriotyzm nie musi wymagać heroicznych czynów. W gronie SUPERBOHATEREK znalazły się także kobiety żyjące i działające na początku XX wieku. Są to:
- Aleksandra Szczerbińska-Piłsudska
- Zofia Praussowa
- Stefania Wilczyńska
- Zofia Chomętowska
- Zofia Stryjeńska
- Olga Boznańska
- Barbara Apolonia Chałupiec
Poznając wkład kobiet w tworzenie II RP, zobaczymy więcej osób, których talenty i zaangażowanie służą nam do dziś. Zobaczymy, że każdy i każda z nas może o tę niepodległość dbać na różne sposoby. Może nas to też zainspirować do rozmów na temat patriotyzmu.
- Jak patriotyzm może przejawiać się w codziennym życiu, a jak w sytuacjach wyjątkowych?
- Czy istnieje „lepszy” i „gorszy” patriotyzm?
- Gdzie leży granica między postawą obywatelską a patriotyczną?
- Gdzie szukać wzorców, których brak w szkolnych podręcznikach?
- Jaki jest #MójPatriotyzm?
Co jeszcze dają SUPERBOHATERKI?
Spotkanie z SUPERBOHATERKAMI to także:
- lekcja demokracji dzięki przeprowadzeniu klasowych wyborów;
- okazja do rozmów o znaczeniu wolności (także osobistej i wolności dokonywania wyborów);
- poznanie historii Polski z innej perspektywy: przez życiorysy wybitnych kobiet – od Dobrawy po Janinę Kończak;
- możliwość przyjrzenia się własnym wartościom i poszukania wartości wspólnych dla całej klasy czy grupy.
Materiały do przeprowadzenia warsztatów udostępniamy bezpłatnie na stronie: https://kosmosdladziewczynek.pl/superbohaterki/
Warsztaty przygotowała Fundacja @Kosmos Dla Dziewczynek
Partnerem projektu jest @BNP Paribas Bank Polska
SUPERBOHATERKI
Pierwsza edycja:
- Jadwiga Andegaweńska – król
- Barbara Apolonia Chałupiec – aktorka
- Izabela Czartoryska – mecenaska sztuki
- Maria Konopnicka – pisarka, poetka
- Simona Kossak – przyrodniczka
- Maria Kunic – astronomka
- Stephanie Kwolek – chemiczka
- Wanda Rutkiewicz – himalaistka
- Krystyna Skarbek – tajna agentka
- Zofia Stryjeńska – malarka, graficzka, scenografka
- Wisława Szymborska – poetka
Druga edycja:
- Magdalena Bendzisławska – cyruliczka, chirurżka
- Olga Boznańska – malarka
- Zofia Chomętowska – fotografka
- Dobrawa – czeska księżniczka, polska księżna
- Jadwiga Kaliska – królowa
- Janina Kończak – działaczka „Solidarności”
- Emilia Plater – powstanka
- Zofia Praussowa – działaczka, inspektorka pracy, posłanka
- Erna Rosenstein – malarka, poetka
- Bona Sforza – królowa
- Halina Skibniewska – architektka, posłanka
- Aleksandra Szczerbińska Piłsudska – działaczka niepodległościowa, bojowniczka
- Stefania Wilczyńska – pedagożka, wychowawczyni
